Opis

Trafiłem na ten film już po śmierci Philipa Seymoura Hoffmana, a tym samym i po zgonie wybitnego Sidneya Lumeta. Reżyser odszedł dokładnie 13 lat temu, a w tym roku obchodziłby setne urodziny. Z kinematografią pożegnał się w iście kozackim stylu, wypuszczając w 2007 roku na świat „Nim diabeł dowie się, że nie żyjesz”. Zaś odejście przed dekadą charyzmatycznego aktora było wreszcie impulsem, by poznać jeden z niewielu filmów, który w ostatnich latach jakoś tam mną wstrząsnął.
PSH z Ethanem Hawkiem grają cwanych braci pozbawionych skrupułów do tego stopnia, że postanawiają okraść… sklep jubilerskich własnych rodziców. Nie są aż tak zdeprawowani, by ich krzywdzić, lecz zarazem nie chcą ich wtajemniczyć w szczegóły, by napad jak najbardziej uwiarygodnić. Niestety matoły nie uwzględniły tzw. „czynników ludzkich”, przez które cały nie do końca misterny plan prędko idzie się gonić. Tak oto chęć szybkiego zysku rujnuje już nie tylko dostatecznie napięte relacje między braćmi – tyleż dumnymi, co durnymi – ale uderza również w ich najbliższe otoczenie. Widzowi nawet nie jest żal przeciętniaków trapionych różnymi zaszłościami, niemniej zastanawia się, jak jeszcze bardziej to wszystko zepsują.
Lumet składa przed nami puzzle. Nie zaczyna jednak od zarysowania konturów, lecz wpierw bierze się za środek opowieści, by widz miał więcej do odkrywania. To kryminał „szlachetny”, choć linearnie poszatkowany, przedstawiony „chłodnym okiem”, pozbawiony zbędnych fajerwerków, z bardzo dobrymi zdjęciami, zmontowany w niespiesznym stylu właściwym dla reżysera starej daty (tylko niektóre z przejść wyróżniają się bardziej nowoczesnym stylem, aczkolwiek wcale nie gryzie się to z resztą materii). Typowy młodziak – być może pod presją producentów – z pewnością dołożyłby więcej szamotaniny, a nade wszystko cięty montaż, który skróciłby seans o jakieś pół godziny. Zwykły widz zapewne przyklasnąłby takiemu rozwiązaniu, jednak bardziej wymagający miłośnik kina docenia, że nikt mistrza „nie uczył dzieci robić”. Lumet pozwala scenom wybrzmieć. Nie spieszy się, dba, by oglądający „rozsiedział się” w historii, jednocześnie się nie nudząc. Pożegnanie godne mistrza, bez dwóch zdań.

Aktorzy

Philip Seymour Hoffman - Andy Hanson
Ethan Hawke - Hank Hanson
Albert Finney - Charles Hanson
Marisa Tomei - Gina Hanson
Aleksa Palladino - Chris Lasorda
Michael Shannon - Dex
Amy Ryan - Martha Hanson
Sarah Livingston - Danielle
Brían F. O'Byrne - Bobby Lasorda
Rosemary Harris - Nanette Hanson